Genel Olarak Jeotermal Enerji
İzlanda’da jeotermal enerji konut ısıtmasında çok eskiden beri kullanılmaktadır. Ülkenin birincil enerji ihtiyacının %70’i (%52 jeotermal ve %18 hidroelektrik) yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanmaktadır. Genel anlamda jeotermal enerjinin ülke içindeki kullanım oranları aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Ülkede özellikle 200 0C üzeri jeotermal kaynaklar elektrik üretimi için kullanılmaktadır. İzlanda mevcut jeotermal enerjisini konut ısıtması ve yoğun elektrik gerektiren sanayi sektörlerinde kullanmaktadır.
Ülke nüfusunun az olması nedeni ile az enerji tüketmesi ve coğrafi konumu nedeni ile elektriği ihraç etme olanağı olmadığı için “hidrojen üretilmesi” ülkenin geleceği açısından büyük önem taşımaktadır.
Jeotermal enerjiden hidrojen üretilmesi sonucunda araçlar için bir yakıt potansiyeli meydana gelmektedir. Dünya üzerindeki bazı ülkelerde kurulan hidrojen istasyonları jeotermal enerjinin ne derece önemli olduğunu bir kez daha kanıtlar niteliktedir. İzlanda da bu yöndeki çalışmalarını hızlandırmış ve mevcut potansiyeli değerlendirme yolunda ciddi adımlar atmaya başlamıştır.
Konut Isıtmasında Jeotermal Enerji
İzlanda çok soğuk bir ülke olduğu için konut ısıtmaları ciddi bir maliyet gerektirmektedir. Devlet 1940’lı yıllarda (Ulusal Elektrik Otoritesi) jeotermal kaynakların geliştirilmesi için sondaj çalışmalarına başlamıştır. Ülke jeotermal konut ısıtmasına ilk olarak 1940 yılında Reykjavik’te başlamıştır. 1953 yılında ise jeotermalin önemi ve düşük maliyeti daha iyi anlaşıldığı için diğer bölgelerde de kullanımının sağlanılması yönünde çalışmalar başlatılmıştır. 1961 yılında jeotermal fonun kurulması ile birlikte çok sayıda köy ve kasaba bu fondan yararlanarak jeotermal enerji ile konut ısıtmasına başlanılmıştır. Yıllar bazında jeotermal enerjinin kullanım oranı artmış, devlet desteği ile birlikte ülkenin en önemli enerji kaynağı haline gelmiştir.
Jeotermalin Seracılıkta Kullanımı
Jeotermal enerjinin İzlanda’da seracılıkta kullanımı en az konut ısıtmasında kullanılması kadar eskidir. Yıllardan beri patates ve sebze yetiştiriciliğinde toprak ısıtması kullanılmaktadır. Jeotermal seraların büyük çoğunluğu ülkenin güney bölgesinde bulunmakta ve cam sera özelliği taşımaktadır. Genel olarak seralarda kanatsız çelik boruların duvarda bitkilerin üzerine asılması ile ısınma sağlanmaktadır. Masa altı ve taban ısıtması da oldukça yaygındır. Atıl yetiştirme ortamı (inert growing media) yaygın olarak kullanılmaktadır.
İzlanda’da yaklaşık olarak 18 hektarlık alanda jeotermal enerjinin kullanıldığı seralar bulunmaktadır. Bu seralarda oransal bazda %20 domates, %15 salatalık, %15 tatlı biber ve geri kalanında diğer sebze ve çiçekler üretilmektedir. İzlanda içinde yapılan jeotermal seracılık tamamen yerli üretime yönelik olup ihracata yönelik üretim için de yatırım planları bulunmaktadır. Jeotermal buhar özelikle toprağın ısıtılmasında (havuç, lahana ve pırasa üretiminde) ve temizlenmesinde kullanılmaktadır. Yapay ışıklandırmanın kullanılmasının artması ile birlikte seraların daha verimli kullanımının sağlanmasına başlanılmıştır. Bu sayede üretim sezonu uzatılmaktadır.
