JEOTERMAL SEKTÖRÜ YEKDEM 2040 UZATMASI TALEP EDİYOR
Jeotermal Enerji Derneği (JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, jeotermal enerji yatırımlarının Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’ndan (YEKDEM) yararlanabilmesi için şiu an 31 Aralık 2030 olarak belirlenen son tarihin, 2040’a uzatılmasını talep etti.
“Jeotermal yatırımlarda planlamadan devreye almaya kadar olan süreç 5 yıldan fazla sürebilmektedir. Bu nedenle, bugün yatırım yapmak isteyen çoğu şirketin YEKDEM kapsamına girmesi teknik olarak mümkün olmayacak.”
Jeotermalin Enerji Sektöründeki Yeri
2024 yılı sonu itibariyle, Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi kurulu gücü 115 bin MW’yi aşarken, jeotermalin payı 1.728 MW oldu. 2010-2020 yılları arasında jeotermal enerji kapasitesi 15 MW’tan 1.500 MW’ın üzerine çıktı. Bu hızlı artışta YEKDEM’in büyük payı oldu.
Ancak mevcut mevzuata göre, YEKDEM’den faydalanmak için santrallerin en geç 31 Aralık 2030’a kadar devreye girmesi gerekiyor. Bu tarih, jeotermal enerji için belirsizlik yaratıyor.
Jeotermal Enerjiye Yatırım Zorlukları
Ali Kındap, jeotermalin rüzgar ve güneş enerjisinden farklı olarak daha uzun yatırım süreci gerektirdiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Jeotermal yatırım yapmak isteyen şirketler; lisans, izin, ruhsat, arazi alımı, ÇED, sondaj, kaynak verimliliği belirleme, santral inşası ve devreye alma gibi aşamalardan geçiyor. En iyimser ihtimalle bu süre 5 yıl sürüyor. Bugün jeotermale yatırım yapan şirketlerin 2030 tarihine kadar devreye girme ihtimali düşük.“
YEKDEM Kapsamından Çıkan Santraller
JED Başkanı Kındap, bir diğer sorun olarak YEKDEM süreleri dolan santralleri işaret etti. 2024’te 163 MW, 2025’te ise 115 MW jeotermal santral, YEKDEM kapsamından çıkacak. 2016-2025 arasında toplamda 620 MW’lik santral destek mekanizmasından ayrılmış olacak.
“YEKDEM’den çıkan kapasitenin yerine en az aynı miktarda yeni yatırım yapılmalı. Ancak mevcut projeler henüz planlama aşamasında.”
“Daha Fazla Yatırım Sisteme Girmeli”
Türkiye, jeotermal kurulu güçte dünyada 4., Avrupa’da 1. sırada. Ancak son üç yılda sektörde büyük bir duraksama yaşanıyor.
“Sektör yeniden büyümek istiyor. YEKDEM’den çıkan santraller yerine yenileri devreye girmeli. Farklı sektörlerden şirketler de jeotermale ilgi gösteriyor. Ancak jeotermal, rüzgar ve güneşten farklı olarak en az 5 yıllık bir yatırım sürecine ihtiyaç duyuyor.”
JED, bu sorunların çözülmesi için 2040 yılına kadar YEKDEM desteğinin uzatılmasını talep ediyor.